Voor alle Belgen vanaf 18 jaar geldt een opkomstplicht (geen stemplicht). Ook onderdanen van andere landen die hier ingeschreven zijn kunnen ervoor kiezen om te gaan stemmen. Zij hebben stemrecht.
Als je als Belg in het buitenland woont, geldt de stemplicht niet automatisch. Je moet eerst een aanvraag indienen tot deelname aan de federale en de Europese verkiezingen (als je geen inschrijving in België hebt, kun je sowieso niet deelnemen aan de lokale, provinciale en regionale verkiezingen).
Enkele weken voor de verkiezingsdag krijg je een oproepingsbrief waarop vermeld staat in welk stembureau je je stem moet uitbrengen, alsook de openingsuren van het stemlokaal. Deze brief en je identiteitskaart moet je meenemen wanneer je gaat stemmen. Op de oproepingsbrief staat informatie over hoe je een stem moet uitbrengen.
Voorwaarden om te stemmen :
- je moet minstens 18 jaar zijn, ten laatste op de dag van de verkiezingen
- je mag niet geschorst of uitgesloten zijn van het kiesrecht
- je moet ingeschreven zijn in het bevolkingsregister van je gemeente, ten laatste op de dag dat de kiezerslijst wordt afgesloten
Stemrecht voor niet-Belgen van de Europese Unie :
Als niet-Belgische burger van de Europese Unie kun je stemmen voor de gemeenteraadsverkiezingen.
Om te mogen stemmen moet de niet-Belgische burger van de Europese Unie:
- op 1 augustus 2018 in de bevolkingsregisters of vreemdelingenregister van de gemeente ingeschreven zijn;
- op de dag van de verkiezing de leeftijd van achttien jaar hebben bereikt;
- op de dag van de verkiezing niet uitgesloten of geschorst zijn van het stemrecht.
Om te mogen stemmen moet de niet-Belgische burger buiten de Europese Unie :
- 5 jaar ononderbroken wettelijk verblijf in België;
- op 1 augustus 2018 in de bevolkingsregisters/vreemdelingenregister van de gemeente ingeschreven zijn;
- op de dag van de verkiezing de leeftijd van achttien jaar hebben bereikt;
- op de dag van de verkiezing niet uitgesloten of geschorst zijn van het stemrecht.
Procedure :
Om te kunnen stemmen moet je bij de gemeente van je hoofdverblijfplaats, vóór 1 augustus 2018 een schriftelijke aanvraag indienen met vermelding van je nationaliteit en het adres van je hoofdverblijfplaats. Hiervoor kan u het document in bijlage invullen en indienen
Het college van burgemeester en schepenen controleert of je de kiesvoorwaarden vervult en als dat het geval is, geeft het college bij ter post aangetekende brief je kennis van zijn beslissing om je in te schrijven op de kiezerslijst.
Indien je één of andere kiesvoorwaarde niet vervult, geeft het college van burgemeester en schepenen je bij ter post aangetekende brief kennis van zijn gemotiveerde beslissing om je inschrijving op de kiezerslijst te weigeren.
Je kan binnen de tien dagen na deze kennisgeving jouw eventuele bezwaren per aangetekende brief meedelen aan het college van burgemeester en schepenen. Het college doet binnen de acht dagen na ontvangst van het bezwaarschrift uitspraak, en zijn beslissing wordt onmiddellijk per aangetekende brief aan jou betekend.
Hoe moet je geldig stemmen?
- Naast de naam van elke kandidaat staat een bolletje dat je kan inkleuren. Je kan beide bolletjes van één of meerdere kandidaten inkleuren, zo breng je een naamstem of voorkeurstem uit. Opgelet, je mag maar op één lijst stemmen!
- Bovenaan de lijst staat ook een bolletje dat je kan inkleuren. Zo geef je een lijststem of kopstem en geef je aan akkoord te zijn met de volledige volgorde van de lijst van die ene partij.
- Naast deze lijststem mag je op dezelfde lijst, niet op een andere, nog één of meerdere naamstemmen geven.
Je stem is ongeldig wanneer je op verschillende lijsten hebt gestemd. Als er op papier gestemd wordt, mag je niets schrijven of tekenen op het stembiljet. Je mag het ook niet beschadigen of er iets tussen steken. Geen enkel bolletje aanduiden, levert een blanco stem op. Deze worden samengeteld met de ongeldige.
Stemmen met een volmacht :
reden | bewijs |
ziekte | Doktersattest |
beroepsredenen | Attest van je werkgever |
Schipper, marktkramer of kermisreiziger | Attest waaruit de uitoefening van het beroep blijkt |
Toestand van vrijheidsbeneming door rechterlijke maatregel | Attest van de directie van de strafinrichting |
geloofsovertuiging | Attest van religieuze overheid |
studieredenen | Attest van de directie van de school |
In het buitenland om privéredenen of vakantie | Attest van tijdelijk verblijf in het buitenland |
Voorwaarden voor volmachtkrijger :
Een Belgische kiezer kan alleen aan een andere Belgische kiezer een volmacht geven. Een niet-Belgische kiezer kan zowel aan een Belgische als aan een niet-Belgische kiezer een volmacht geven.
- De volmachtkrijger mag geen volmacht hebben gekregen voor andere stemgerechtigden
- De volmachtkrijger moet op de verkiezingsdatum kunnen stemmen voor alle verkiezingen waarvoor je zelf stemgerechtigd bent.
Procedure :
- Eerst vul je een volmachtformulier in.
- Vervolgens geef je het ingevulde volmachtformulier aan de volmachtkrijger.
- Op de dag van de verkiezingen gaat de volmachtkrijger met het volmachtformulier, het attest van je afwezigheid, zijn identiteitskaart, je oproepingsbrief en zijn eigen oproepingsbrief naar het stembureau dat op uw oproepingsbrief vermeld staat.
https://www.vlaanderen.be/nl/vlaams-parlement/verkiezingen/stemmen-met-een-volmacht